به گزارش کلینیک شنوایی سنجی سمعک برتر ، شنوایی سنجی شامل یک روش آزمایش کردن شنوایی می باشد که خود فرد در آن به تست به صورت آگاهانه پاسخ بدهد. البته راههای مختلفی برای آزمودن شنوایی وجود دارد که بسته به سن فرد و نوع افت شنوایی متفاوت است.
توجه: اطلاعات ارائه شده در زیر فقط یک راهنمای عمومی است. اقدامات و شیوه های آزمایش در بیمارستانهای مختلف می تواند متفاوت باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر با کلینیک شنوایی سنجی سمعک برتر (شماره تلفن: 02122909216) تماس بگیرید.
گوش به سه قسمت تقسیم میشود. گوش خارجی (بیرونی) شامل قسمتهایی است که شما می توانید ببینید که لاله گوش نامیده میشود، و یک ساختار باریک مجرایی که کانال گوش نامیده میشود. در انتهای کانال پرده صماخ قرار دارد. پرده صماخ گوش خارجی را از میانی جدا می کند. پرده صماخ یک غشاء است که محکم کشیده شده و کمی شبیه پوست یک طبل است.
گوش میانی یک حجره پر از هوا است. داخل آن سه تا استخوان که کوچکترین استخوانها در بدن هستند و استخوانهای رکابی، سندانی و چکشی نامیده میشوند قرار دارند. این استخوانها به هم متتصل هستند. آخرین استخوان در این گروه یعنی استخوان رکابی، گوش میانی را به گوش داخلی متصل می کند. فضای هوای گوش میانی با شیپور استاش به انتهای بینی متصل میشود.
گوش داخلی از دو بخش تشکیل شده است. حلزون گوش در شنوایی نقش دارد. سیستم وستیبولار (دستگاه دهلیزی) به حفظ تعادل کمک میکند. حلزون گوش یک محفظه حلزونی شکل است که با مایع پر شده است. در دیواره های آن سلولهای مخصوص حسی به نام یاخته های مویی وجود دارند. این سلولها امواج صوتی را به سیگنالهای الکتریکی تبدیل می کند. حلزون گوش به عصبی متصل است که به مغر منتهی میشود.
دستگاه دهلیزی از شبکه ای از مجراها که کانالهای نیم دایره ای نامیده میشوند به علاوه دهلیز تشکیل شده است. دستگاه دهلیزی همچنین از سلولهای حسی خاصی تشکیل شده است اما در اینجا به جای صدا حرکات را تشخیص می دهند. هم حلزونی گوش و هم دستگاه دهلیزی به عصبی متصل هستند که سیگنالهای الکتریکی را به مغز حمل می کند.
وقتی هوا به ارتعاش در می آید، امواج صوتی ایجاد میشوند. برای شنیدن، گوش باید امواج صوتی را به سیگنالهای الکتریکی تبدیل کند تا مغز بتواند آنها را تفسیر نماید. وقتی امواج صوتی به پرده صماخ می رسند سبب ارتعاش آن میشوند. ارتعاشات پره صماخ سبب حرکت استخوانهای کوچک گوش میانی میشود. آخرین استخوان این گروه، استخوان رکابی، ارتعاشات را به حجره پر شده از مایع که حلزون گوش نامیده میشود انتقال می دهد. وقتی حلزونی ارتعاشات را دریافت کرد، مایع داخل آن شروع به حرکت می کند. با حرکت مایع سلولهای مخصوص حسی سیگنالهای الکتریکی ایجاد می کنند. این سیگنالهای الکتریکی به مغز فرستاده میشوند. مناطق خاصی در مغز این سیگنالها را دریافت کرده و آنها را به چیزی که با عنوان صدا می شناسیم تبدیل می کند.
گوشهای شما سیگنالهای الکتریکی ایجاد می کنند که نمود انواع خارق العاده ای از صداها هستند. برای مثال، سرعت لرزش پرده صماخ با انواع مختلف صدا فرق می کند. در صداهای بم، پرده صماخ به آرامی به ارتعاش در می آید. در صداهای زیر با سرعت بیشتری مرتعش میشود. این بدان معنا است که یاخته های مویی مخصوص در حلزونی نیز با سرعتهای متفاوتی مرتعش میشوند. بدین طریق سیگنالهای مختلفی به مغز فرستاده میشود. این یکی از راههایی است که ما می توانین بین صداها با طیفهای مختلف تمایز قائل شویم.
شنوایی سنجی یک واژه پزشکی است که به معنای آزمودن شنوایی به کار می رود. در شنوایی سنجی بررسی میشود که آیا مشکلی در مکانیسمهای مختلف که به ما امکان شنیدن صداها را می دهند وجود دارد یا خیر.
چه عواملی سبب افت شنوایی میشوند؟
آسیب به هر قسمت گوش می تواند سبب افت شنوایی شود. اگر مشکلی در کانال گوش یا گوش میانی باشد، سبب مشکلی به نام کم شنوایی رسانش میشود. در کم شنوایی رسانش، جابه جایی صدا (انتقال) مسدود میشود یا به گوش میانی منتقل نمیشود. ناشنوایی رسانش دلایل مختلفی دارد و به افت شنوایی دائمی یا موقت منتهی میشود. یک علت رایج آن در کودکان جمع شدن مایع در فضای گوش میانی است که گوش سریشی نامیده میشود. (برای اطلاعات بیشتر به مقاله ای با عنوان «گوش سریشی» مراجعه نمائید.)
اگر حجره پر از مایع گوش که حلزونی نامیده میشود یا عصب شنوایی به درستی کار نکنند سبب افت شنوایی حسی-شنوایی میشود. معمولا این بدان معنا است که یاخته های مویی در حلزونی به درستی کار نمی کنند و یا مشکلی در عصب شنوایی وجود دارد و بنابراین مقداری یا کل صداها به مغر فرستاده نمی شوند. کم شنوایی حسی-عصبی اغلب دائمی هستند. می توانند خفیف، متوسط یا شدید یا عمیق باشند و یک گوش یا هر دو گوش را تحت تاثیر قرار دهند.
ممکن است کم شنوایی رسانش و حسی و عصبی با هم اتفاق افتند که کم شنوایی ترکیبی نامیده میشود.
تست شنوایی سنجی گوش چگونه عمل می کند؟
تستهای مختلفی برای بررسی توانایی شنوایی وجود دارند. این تستها بر اساس فرد تست شونده و علت انجام آن متفاوت است. نوزادان وقتی صدایی میشنوند قادر نیستند بگویند که صدا را شنیده اند و بنابراین از شیوه های خاصی برای آنها استفاده میشود. در کودکان اصول تست ممکن است مشابه بزرگسالان باشد اما شیوه انجام آزمونها ممکن است تفاوت داشته باشد تا بتوان دقیق ترین نتایج را به دست آورد. آزمایشات تکمیلی دیگری نیز وجود دارد که به کمک آنها می توان میزان عملکرد گوش میانی و مغز را در مسیر شنوایی تعیین کرد.
آزمایش شنوایی کودک تازه متولد شده
آزمون otoacoustic emissions (گسیلهای صوتی گوش) (OAE) یک شیوه ساده، بدون درد و سریع برای غربالگری نوازدان تازه متولد کم شنوا است. یک گوشی حاوی یک میکروفن و یک بلندگوی کوچک در گوش قرار داده میشود. بلندگو صداهای تیک تیک در گوش ایجاد می کند. این صداها به حجره پر شده از مایعی به نام حلزونی منتقل میشود. اگر حلزونی به درستی کار کند، با پس فرستادن صدا به کانال گوش پاسخ می دهد. این پاسخ توسط میکروفن تشخیص داده میشود. این آزمون این قدر حساس است که حتی کم شنوایی های ناچیز را هم می توان با آن شناسایی کرد. اگر پاسخ خوب باشد دیگر به بررسی بیشتر نیست.
گاهی در زمان این آزمون، پاسخ شناسایی نمیشود. این می تواند نشانه کم شنوایی باشد اما ابتداعا باید آن را به خاطر عوامل دیگر دانست. دلیلیش می تواند این باشد که نوزاد مغشوش بوده، در اتاق سر و صدا بوده و یا بعد از تولد هنوز مقداری مایع در گوش مانده است. اغلب این تست دوباره تکرار میشود و اگر باز هم پاسخ مناسبی دریافت نشد سپس با آزمون دیگری که automated auditory brainstem response (AABR) نامیده میشود دوباره تست گرفته میشود.
در AABR یک گوشی کوچک در گوش نوزاد صداهای تیک ایجاد می کند. اگر نوزاد این صداها را بشنود، با سنسورهایی که بر روی پوست نوزاد نصب شده اند می توان سیگنال موجود در عصب شنوایی را اندازه گیری کرد. صدا تا میزان خاصی بلند میشود. اگر با این کار پاسخی دریافت نشد به تستهای بیشتری برای تشخیص نیاز خواهد بود.
هم تست OAE و هم AABR زمانی بهترین نتیجه را دارند که کودک خوابیده باشد چون اگر حرکت کودک زیاد باشد و پاسخ شناسایی شده خیلی کم باشد می تواند پنهان شده و شناسایی نشود.
آزمایش شنوایی در نوزادان و کودکان کوچکتر
در کودکان از شیوه ای که visual reinforcement audiometry (شنوایی سنجی دیدار پاداشی) نامیده میشود استفاده میشود. در این آزمون کودک صداهایی را میشنود که از طریق اسپیکرهایی در اتاق آزمایش پخش میشود. وقتی کودک صداها را میشنود و سرش را به طرف صدا می چرخاند جایزه ای دریافت می کند که اغلب یک پاداش دیداری مثل نورهای چشمک زن یک اسباب بازی است. فردی که شنوایی کنترل را آزمایش می کند به تقویت این رفتار با هر بار جایزه دادن به کودک در زمانی که به طرف صدا بر می گردد ادامه می دهد. سپس فردی که شنوایی کودک را آزمایش می کند شنوایی کودک را ارزیابی می کند تا ببیند آیا به انواع مختلف صداها واکنش نشان می دهد. با این کار می توان کمترین حد صدا را که کودک میشنود را شناسایی کرد.
با بالاتر رفتن سن کودک و در نتیجه راحت تر ارتباط برقرار کردن این آزمون پاداش مدار می تواند انواع مختلفی داشته باشد.
آزمایش شنوایی در کودکان بزرگتر و بزرگسالان
برای آزمایش بزرگسالان اغلب از شیوه شنوایی سنجی با صدای خالص استفاده میشود. در این شیوه از ماشینی که شنواسنج نامیده میشود برای نواختن مجموعه ای از صداها که از طریق هدفون شنیده میشود استفاده میشود. گام (فرکانس، که با واحد هرتز اندازه گیری میشود) و بلندی (شدت، که با دسیبل سنجیده میشود) صداها متفاوت است.
فرد متخصصی بلندی صدا را کنترل و تا حدی آن را پایین می آورد که دیگر نتوانید آن را بشنوید. سپس دوباره آن را بلند می کند تا دوباره بتوانید آن را بشنوید. هر دفعه که صدا را میشنوید باید با بلند کردن دست یا فشار دادن دکمه ای علامت دهید حتی اگر صدا برایتان بسیار نامفهوم و ضعیف باشد. سپس متخصص آزمایش را چندین بار تکرار می کند وهر بار صدا بم تر میشود. هر گوش جداگانه آزمایش میشود.
نتایج تست روی یک نمودار مخصوص که نمودار شنیداری نامیده میشود نمایش داده میشود که به نشان دادن الگوی افت شنوایی شما کمک می کند.
تست شنوایی سنجی گوش چه کاربردی دارد؟
از شنوایی سنجی در شرایط مختلفی از جمله موارد زیر استفاده میشود:
- برای ارزیابی کم شنوایی در هر کسی که متوجه مشکلات شنوایی دائم در یک یا هر دو گوشش شده باشد یا در فهمیدن کلمات در محاوره مشکل داشته باشد.
- در تعیین نوع و میزان افت شنوایی (رسانش، حسی-شنوایی یا هر دو).
- غربال نوزادان و کودکان برای مشکلات شنوایی که می تواند با توانایی یادگیری، سخن گفتن و فهم زبان تداخل داشته باشد.
- برای غربال کم شنوایی در افرادی که مرتبا در معرض صداهای بلند هستند یا داروهای خاصی مثل جنتامایسین را مصرف می کنند.
برای آماده شدن برای تست شنوایی سنجی گوش چه اقداماتی باید انجام داد؟
اغلب نیاز به آماده سازی خاصی برای شنوایی سنجی نیست. اگر تشخیص داده شده که گوش شما موم دارد احتمالا قبل از تست این موم باید برداشته شود تا تداخلی با نتایج ایجاد نکند.
اگر شما یا کودکی که از او آزمایش گرفته میشود دچار سرماخوردگی یا عفونت گوش هستید حتما به متخصص خود اطلاع دهید چون می تواند با نتایج تداخل داشته باشد.
آیا تست شنوایی سنجی گوش عوارض جانبی دارد؟
این آزمایشات بسیار ایمن بوده و عوارض حاصل از آن بسیار نادر است.
آزمونهای غربالگری شنوایی نوزادان
آزمون غربالگری شنوایی برای نوزادان تقریبا در همه‌جای دنیا امری رایج و اجباری است. این آزمونها به عنوان بخشی از آزمونهای ضروری به‌عمل‌آمده از نوزادان قبل از ترخیص آنها از بیمارستان به شمار می‌روند. به صورت خاص، دو نوع آزمون شنوایی‌سنجی برای نوزادان وجود دارد که هر دو نوع کاملا بدون درد هستند و در زمان خوابیدن نوزاد می‌توانند انجام شوند.
آزمون انتشار اتوآکوستیک (Otoacoustic emission یا OAE):
این آزمون به ضبط صداهای بسیار ضعیفی می‌پردازد که گوش داخلی در پاسخ به صداهای تولید شده توسط گوشی مخصوص قرار گرفته در گوش نوزاد، تولید میکند. این آزمون بر روی هر دو گوش انجام میشود و اگر نوزاد این تست را با موفقیت سپری کند، به منزله‌ی این است که گوش داخلی نوزاد قادر به دریافت صوت است.
آزمون پاسخ ساقه‌ی مغز به صوت (Automated auditory brainstem response یا ABR):
این آزمون عملکرد عصب شنوایی و پاسخ آن به صداهای ایجاد شده توسط گوشی مخصوص ذکر شده را مورد بررسی قرار می‌دهد. این آزمون از آزمون قبلی کامل‌تر است اما نیاز به اتصال چند الکترود به سر نوزاد دارد (نصب الکترود ها بدون درد بوده وبراحتی انجام می شود). این آزمون بر روی هر دو گوش انجام میشود و پاس کردن آن به معنی این است که مغز نوزاد قادر به دریافت صوت است.
آزمون کورتیکال شنوایی (Cortical Auditory Evoked Potential – CAEP):
جدیدترین روش سنجش و تست شنوایی نوزادان و کودکان با استفاده از روش آنالیز پتانسیلهای برانگیخته کورتیکال شنوایی – Cortical Auditory Evoked Potential که اصطلاحا به آن CAEP نیز گفته می شود، انجام می گیرد. در این آزمون، الکترودهایی بر روی سر نوزاد و یا کودک قرار می گیرد و سپس محرک های صوتی از طریق بلندگوی مخصوص (آزمون ACA) و یا از طریق مبدلهای کوچک که در گوش نوزاد قرار می گیرد (CTE)، ارسال می شود و پاسخ بخش کورتیکال شنوایی مغز به این محرک ها ثبت می شود. بزرگترین مزیتی که آزمون کورتیکال نسب به آزمونهای دیگر دارد اینست که می توان آزمون را در حالی کودک و یا نوزاد سمعک بر روی گوشش دارد، انجام داد و به عبارتی دیگر، تست کورتیکال تنها آزمونی است که می توان به کمک آن به تنظیم دقیق بهره سمعک مورد نیاز برای افت شنوایی کودک و یا نوزاد پرداخت.
لازم به ذکر است که اندازه گیری های کورتیکال قبلا در لابراتوار های تحقیقاتی انجام می شد که با طراحی و ساخت دستگاه HearLab توسط لابراتوار های ملی آکوستیک استرالیا، امکان ارزیابی و تست شنوایی پیشرفته کورتیکال در سطح کلینیکی با هزینه کمتر میسر گردید.
تعداد قابل توجهی از نوزادان در اولین آزمون غربالگری شنوایی خود ناموفق هستند که این موضوع به دلیل این است که مایعی که پس از تولد در گوش قرار داشته، هنوز به طور کامل تخلیه نشده است و برای شنوایی ایجاد اشکال میکند. در صورتی که نوزادی از اولین آزمون غربالگری شنوایی خود موفق بیرون نیاید، آزمون مجددی برای او برنامه‌ریزی میشود تا بعد از چند هفته مجددا اقدام به بررسی شنوایی نوزاد شود. پس از انجام آزمون دوم، این بار تعداد زیادی از نوزادان به راحتی موفق به پاس کردن آن میشوند. اما در صورتی که نوزادی در آزمون دوم خود نیز موفق عمل نکند، متخصص شنوایی بلافاصله اقدام به انجام آزمونی جهت تعیین علت مشکل به وجود آمده و مشخص‌کردن وضعیت شنوایی نوزاد خواهد نمود.
تست شنوایی سنجی گوش تستی است که باید جدی گرفته شود. از نوزادی تا پیری باید مراقب شنیدن خود باشیم. اگر گوش درد داریم یا نیمشنویم یا حتی بد می شنویم باید سریعا به پزشک مراجعه کنیم و تست شنوایی سنجی گوش بدهیم تا مبادا به مشکل بر بخوریم و کر شویم.
همه اعضای بدن گوش چشم همه مهم هستند. فکر نکنید که فقط قلب و مغز مهم هست و دیگر اعضا را نباید دید.
آدرس: تهران، خیابان شریعتی، بالاتر از متروی شریعتی، جنب بیمارستان کیان، کوچه مرشدی، ساختمان پزشکان مهرآفرین، پلاک 17، واحد 1 (ساعات کاری: شنبه تا چهارشنبه از ساعت 16 الی 20)
آدرس وب سایت: www.samakbartar.com
اینستاگرام: instagram.com/samakbartar
تلگرام پشتیبانی: samakbartar@
تلفن تماس: 02122909216
موبایل: 09125403032
