با همین نگاه است که باید گفت ما برای بهره‌برداری بهتر از این منابع، باید کشف کنیم هر کتاب چه رویکردی دارد و چگونه می‌تواند به رشد و پرورش کودکان کمک کند. امروز درباره چند کاربرد کلیدی کتاب‌ها در تقویت مهارت‌های زبانی کودکان صحبت کنیم. درباره نقش آن‌ها در تقویت تفکر انتقادی حرف می‌‌زنیم و در نهایت می‌‌بینیم که کتاب‌ها چه تاثیری بر یادگیری مفاهیم اصلی علم ریاضی دارند.
چگونه کتاب‌ها مهارت‌های زبانی کودکان را تقویت میکنند؟
کتاب‌ها به روشهای مختلف میتوانند مهارت‌های زبانی کودکان را تقویت کنند. اولین اثر آن‌ها افزایش دایره واژگان است، زیرا کودکان در حین خواندن با واژگان جدیدی روبه‌رو می‌شوند که در مکالمات روزمره ممکن است کمتر با آن‌ها مواجه شوند. این واژگان جدید نه تنها درک مفاهیم را برای کودکان آسان‌تر می‌کند، بلکه به آن‌ها کمک می‌کند تا در استفاده از زبان، دقت و تنوع بیشتری داشته باشند.
کتاب های کودکان همچنین با تقویت مهارت‌های درک مطلب و تجزیه و تحلیل جملات، به کودکان کمک میکنند تا معنای واژگان و جملات را بهتر درک کنند و ارتباطات معنایی بین کلمات را بیاموزند. علاوه بر این، ساختارهای مختلف گرامری مانند جملات خبری، سوالی و امری در متن‌های داستانی به طور طبیعی به کودکان معرفی می‌شود، به گونه‌ای که آن‌ها بدون نیاز به یادگیری خشک قواعد گرامری، به طور ناخودآگاه ساختارهای صحیح زبانی را می‌آموزند.همچنین با تقویت مهارت‌های درک مطلب و تجزیه و تحلیل جملات، به کودکان کمک میکنند تا معنای واژگان و جملات را بهتر درک کنند و ارتباطات معنایی بین کلمات را بیاموزند. علاوه بر این، ساختارهای مختلف گرامری مانند جملات خبری، سوالی و امری در متن‌های داستانی به طور طبیعی به کودکان معرفی می‌شود، به گونه‌ای که آن‌ها بدون نیاز به یادگیری خشک قواعد گرامری، به طور ناخودآگاه ساختارهای صحیح زبانی را می‌آموزند.
در کنار این‌ها، کتاب‌ها میتوانند مهارت‌های شنیداری و گفتاری کودکان را تقویت کنند. گوش دادن به قصه های صوتی یا خواندن داستان برای دیگران به کودکان کمک می‌کند تا تلفظ صحیح کلمات را یاد بگیرند و مهارت‌های گفتاری خود را تقویت کنند. حتما می‌‌دانیم که کتاب‌هایی مانند احساس‌ها‌ی خرگوشی به کودکان انگیزه می‌دهند تا افکار و احساسات خود را به زبان بیاورند، از این رو به افزایش توانایی‌های کلامی و بیان شفاهی آن‌ها کمک میکنند.
قرار نیست این خوانش تنها با کلمات درج شده در کتاب‌ها رخ دهد، بلکه امروزه در سرتاسر دنیا نوپایان با استفاده از تصاویر کتاب‌ها نیز زبان آموزی را تجربه میکنند. یه طور مثال درک و پاسخ دادن به سوالات کتاب‌های تصویری به کودکان کمک میکنند تا سوالات مختلفی مانند "چه چیزی است؟" یا "کجا است؟" را پاسخ دهند. این کار باعث افزایش توانایی کودک در درک موقعیت‌ها و علت و معلول می‌شود. یا می‌توان به کودک، مدل‌سازی صحیح ضمیرها مانند "او یک دختر است" یا "او یک پسر است" را آموزش داد. در این راه یکی از مجموعه‌ها‌ی بسیار کاربردی در سطح جهان مجموعه کتاب‌هزارتا جوره دنیا است که در ایران چهار عنوان از آن منتشر شده است.
نقش کتاب‌های تصویری در توسعه تفکر انتقادی کودکان
خواندن برای کودکان در تمام سنین بسیار ارزشمند است. یکی از مهم‌ترین راه‌هایی که خواندن بر کودکان تأثیر می‌گذارد، توسعه مهارت‌های تفکر انتقادی است. وقتی کودکان می‌خوانند، تنها اطلاعات را جذب نمی‌کنند، بلکه یاد می‌گیرند که به طور انتقادی درباره آنچه می‌خوانند فکر کنند. آن‌ها تشویق می‌شوند تا طرح داستان، شخصیت‌ها و تم‌های آن را تجزیه و تحلیل کرده و نتیجه‌گیری‌هایی درباره آنچه خوانده‌اند، داشته باشند.
خواندن مستقل فرصتی عالی برای کودکان فراهم می‌کند تا مهارت‌های تفکر انتقادی خود را به شیوه‌های مختلف تمرین و توسعه دهند.
هنگام خواندن کتاب، کودکان میتوانند ایده‌ها و مفاهیم پیچیده را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کرده و هر بخش را به‌طور جداگانه تجزیه و تحلیل کنند. این کمک می‌کند تا تم‌ها و ایده‌های کلیدی در متن شناسایی شوند.
همچنین یک کتاب مناسب مانند انتخاب خوب می‌تواند به کودکان کمک کند تا اطلاعاتی که با آن مواجه می‌شوند را ارزیابی کرده و اعتبار، ارتباط و مفید بودن آن را تعیین کنند. این کمک می‌کند تا مهارت تفکر انتقادی خود را تقویت کرده و تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تری داشته باشند.
فرزندان ما میتوانند بر اساس اطلاعات ارائه شده در متن استنباط‌هایی انجام داده و نتیجه‌گیری‌هایی بر اساس آن اطلاعات داشته باشند. این به آن‌ها کمک می‌کند تا توانایی ایجاد ارتباط‌های منطقی بین ایده‌ها و مفاهیم را توسعه دهند.
یادمان باشد که کودکان میتوانند بخش‌های مختلف اطلاعات را با هم ترکیب کنند تا ایده‌ها یا راه‌حل‌های جدیدی شکل دهند. این به آن‌ها کمک می‌کند تا خلاقیت و مهارت‌های حل مسئله خود را تقویت کنند.
کتاب‌های آموزشی برای یادگیری ریاضی و تفکر خلاق
کتاب‌ها چه لزوما آموزشی ریاضی باشند و چه در قالب داستان، هدف گذاری آموزش داشته باشند میتوانند با ارائه مسائل پیچیده و چالش‌های فکری، کودکان را به تفکر عمیق و بررسی راه‌حل‌های مختلف ترغیب میکنند. این فرآیند باعث می‌شود که آن‌ها از روشهای خلاقانه برای حل مسائل استفاده کنند.
به طور مثال کتاب‌های ساده آموزشی ریاضی مانند سودوکو برای کوچولوها میتوانند به شیوه‌های مختلف به یادگیری مفاهیم ریاضی کمک کنند، یا ممکن است برخی مفاهیم در قالب داستان‌ها مانند آموزش ریاضی با کریتر کوچولو ارائه شده‌اند. این روش باعث می‌شود که کودکان به جای مواجهه با مفاهیم خشک و غیرجذاب ریاضی، آن‌ها را در دنیای داستانی و پرماجرا بیابند. به‌عنوان مثال، در بسیاری از کتاب های کار پیش دبستانی، اعداد و مفاهیم پایه مانند جمع، تفریق، ضرب و تقسیم از طریق داستان‌ها‌یی با شخصیت‌های مختلف، موقعیت‌های واقعی و چالش‌های روزمره آموزش داده می‌شود.
داستان‌ها به کودکان این امکان را می‌دهند که با اعداد به شکلی ملموس‌تر آشنا شوند و ارتباط مستقیم‌تری با آن‌ها برقرار کنند. به‌طور مثال، یک داستان می‌تواند درباره گروهی از حیوانات باشد که در حال جمع‌آوری میوه‌ها هستند و کودک باید با استفاده از ریاضیات تعداد میوه‌ها را محاسبه کند. این‌گونه داستان‌ها نه تنها اعداد را در یک زمینه عملی و کاربردی معرفی میکنند، بلکه درک مفاهیم ریاضی را برای کودکان آسان‌تر و جذاب‌تر می‌سازند.
از طرفی، کتاب‌های آموزشی ریاضی با استفاده از داستان‌ها میتوانند مفاهیم پیچیده‌تری مانند ترتیب اعداد، مقایسه و اندازه‌گیری را در قالب روایت‌های ساده و ملموس معرفی کنند. این نوع آموزش باعث می‌شود که کودکان به‌طور غیرمستقیم و به‌طور طبیعی مهارت‌های ریاضی خود را تقویت کنند، بدون آنکه احساس کنند در حال یادگیری یک موضوع خشک و بی‌روح هستند.
در نهایت این کتاب‌ها به فرزندان ما خواهند آموخت که از اشتباهات خود به عنوان فرصتی برای یادگیری و کشف راه‌حل‌های نو استفاده کنند. بسیاری از کتاب‌ها با ارائه مسائل باز و آزاد، کودکان را به استفاده از تخیل و تفکر خلاقانه برای پیدا کردن پاسخ تشویق میکنند. این نوع مسائل نه تنها به آن‌ها اجازه می‌دهند تا از روشهای مختلف حل مسئله استفاده کنند، بلکه این کار موجب رشد توانایی‌های خلاقانه‌شان می‌شود.
